Sunday, January 18, 2009

अर्थ आणि अनर्थ - पुढे 2

१३ डिसेम्बर ०८
कालच बातमी आली की मेडोफ नावाच्या एक अतिशय धनाढ्य माणसाने चालविलेला हेज फंड कोसळला। हेज फंड म्हणजे शेयर बाजारात जास्त फायद्याच्या आशेने अतीशय जास्त जोखिम पत्करून गुंतवणुक करण्याचे एक तंत्र। मेडोफचा हेज फंड ५५ अब्ज डॉलर्स (२५०००० कोटि रुपये!) चा होता। ही मेदोफ़ नावाची व्यक्ति कोणी साधी सुधी व्यक्ति नव्हे। NASDAQ ची स्थापना करून शेयर बाजाराचे व्यवहार कंप्यूटर द्वारे करण्याचा शोध याने लावला। अश्या व्यक्तीने या हेज फंड मधील ५५ अब्ज डॉलर्स चा घोटाळा केला। १९७० ते २००८ या कालावाधितिल इथल्या अर्थव्यवस्थेच्या मानबिन्दुन्पैकी एक अश्या या व्यक्तीने मागील काही वर्षांमध्ये गुन्तवणुकदारान्ची अभूतपूर्व फसवणुक का बरे करावी?
CITIGROUP , AIG, Merryl Lynch, Bear Sterns, Countrywide, Washington Mutual अश्या केवळ नामान्कितच नव्हे तर अर्थव्यवस्थेचे आधारस्तंभ मानल्या जाणार्या कंपन्यांवर दिवाळखोरिची वेळ का यावी?

आर्थिक तज्ञ तांत्रिक कारणे सांगतील। अतिरेकी आर्थिक जोखिम, वित्तपुरवठ्याचा अभाव इत्यादी इत्यादी। ही कारणे खरी आहेतही। परन्तु या कारणांमागे राजकीय कारणे आहेत, आणि राजकीय कारणांमागे मनुष्यस्वभावाशी निगडित कारणे आहेत। तांत्रिक कारणान्ची उपाययोजना करताना राजकीय आणि इतर वैचारिक कारणान्ची उपाययोजना देखिल आवश्यक आहे। नाहीतर याच प्रश्नांची वेगळ्या स्वरूपात पुनरावृत्ती होऊ शकते।

No comments: